دلشاد مەجید
ئەمرۆ باسگەلێکی زۆر لەسەر پەیوەندیەکانی عیراق و ئەمریکاو ستراتیجیەتی ئەمریکا لەعیراق دەخرێتەڕوو، ھەر ھێزێکیش لەعێراق ، کورد و شیعەو سونە بەگوێرەی بەرژەوەندی و سوود و قازانجی خۆی ھەڵوێستەو خوێندنەوەی بۆ دەکات..
پرسیار ئەوەیە ئایا ئەمریکا بەرژەوەندیەکانی خۆی لەسەر ھاوتەریب کردنی بەرژەوەندیەکانی لەگەل ئەو گروپ و ھێزانە دادەڕێژی؟ یان بەرژەوەندیەکانی لەسەر پرنسیپی دەوڵەتی عیراق وەک جوگرافیا و شوێن و پێگەی ئابووری و جیوسیاسی دادەڕێژێ..؟
ئەگەر ئێمە سەیری پەیوەندیەکانی ئەمریکا لەعیراق بکەین، یاسەرەتای گرنگیدانی ئەمریکا بە عیراق بکەین.. دەگەڕێتەوە بۆ ساڵی ١٩٥٨ و نەمانی حوکمی پاشایەتی و ھاتنە دەسەڵاتی عبدالکریم قاسم .
لەوکاتە دۆستە ستراتجیەکانی ئەمریکا لە ڕۆژھەلاتی ناوەڕاست ، تورکیاو ئێران و پاکستان و ئیسرائیل بوو .. کەگەماوری سۆڤیەتی ئەوکاتەیان دابوو..
سوڤیەتەکان بۆ شکاندنی ئەو گەماوریە، لەھەوڵی نزیکبوونەوەی ئەو ووڵاتانەی ھێڵی دووەم بوون، کەلە پشت ئەو ھێڵە گەماۆریە بوون.. وەک عیراق و سوریا..
بەڵام ئێستا ئەمریکیەکان دوای ھەڵوەشانەوەی ھاوکێشەیە شەڕی سارد، ئەمرۆ ئەمریکا دۆستەکانی دوێنی لئ بۆتە نەیار.. بۆمانەوەش ئێستا بەھەمان شێوەو ستراتیجیەتی سۆڤیەتی جاران ، ئەمجارە ئەمریکا ھەوڵدەدات، پێگە یا ھەژموونی خۆی لە قوڵایی جیگیر بکات..
گرنگیدانی ئەمریکا بەعیراق لەسەردەمی شەری سارد لە گرنیگی پێدانی رووسەکان بەعیراق ھاتەکایەوە..
بەڵام ئەو گرنگی پێدانەی لەچواچیوەی مەوقعیەتی جیوگرافی و جیوسیاسی عیراق بوو.. نەک بۆ بەرژەوەندی ھێزێک یا تاقمێکی ناو عیراق بێ.. بەردەوام ئەمریکا بۆ مانەوەو ھەژمونی بەسەر مەوقعی عیراق، ئەو ھێز و تاقم و گرووپانەی وەک کەرەستە ( ئەدەوات) بۆ گوشار بەکارھێناوە.. نەک وەک ھاوپەیمانی ستراتیجیەتی ..
واتە مامەڵەکردنی لەگەل کورد و سونەو شیعە تاکتیک بووە نەک ستراتجیەت..
کاتێ لەووردەکاری ئەم ستراتیجیەتەی ئەمریکا گەیشتی، ئەوکات لە مەوقعیەتی ئەو ھێزو گروپ و تاقمانە تێدەگەی .. ئەوکاتەش بەباشی لەرووڵ و مەوقعی خۆت دەگەی لەناو ئەو ستراتجیەتە..
بەڵام ھێزی سیاسی زیرەک ئەوەیە، چۆن بتوانێ بەرژەوەندیەکانی ھاوتەریب بکا لەگەل ئەو ستراتیجیەتەی ئەمریکا .. بۆئەوەی بەردەوام لەناو یاریەکە بێ و ئاوت نەکرێی ..