حەسەن ئەبوبەكر صدیق
سەرەتا:- هونتا(Junta) واتا ئەنجومەنی سەركردایەتی یان سیاسی یان عەسكەری لەو وڵاتانە دروست دەبێت كە كودەتا یان شۆڕش تێیاندا ئەنجام دراوە و ئەم ئەنجومەنە بە شێوەیەكی كاتی بە مەبەستی بەڕێوەبردنی كار و باری وڵات دادەمەزرێت بەشێوەیەكی كاتی، تا ئەنجام دانی هەڵبژاردن و دواتر خۆی هەڵدەوەشێنێتەوە، بەڵام هەندێك جار لەو وڵاتانەی كە سەركردەی ئەنجامدەری كودەتاكە یان شۆڕشكە خاوەن حەز و خولیاكی دیكتاتۆریە، ئەم ئەنجومەنە هەردەمێنێتەوە دوای دروست بوونی دەزگا دەوڵەتیەكانی دیكەش كە بە هیچ شێوەیە دەسەڵاتیان نابێت و دەسەڵاتی ڕاستەقینە لای ئەو ئەنجومەنە و سەرۆكەكەی دەبێت، نموونەی ئەم شێوازەش زۆرن وەكو (ئەنجومەنی سەركردایەتی شۆڕشی زەمانی سەدام و بەعس و ئەنجومەنی سەركردایەتی شۆڕشی میسری زەمانی عبدالناسر) و چەندین نموونەی دیكە، وە بوون و بەردوام بوونی ئەم ئەنجومەنە لە حوكمڕانی هەر وڵاتێك دەبێتە هێما بۆ دوو خەسڵەتی سەرەكی یەكەمیان سەرۆكەكانیان تامردن سەرۆكن ودووەمیان بوونی ئەم شێوە ئەنجومەنە نیشانەیەكی ڕوونی دیكتاتۆریەتە.
هەر پەیوەندیدار بەم باتەوە بەڵام بەشێوەكی پێچەوانە و ئایرۆنیكی، لەم چەند ڕۆژەی ڕابردوودا ڕۆژنامەی (USA-TODAY) یو ئێس ئەی تودەی وێنەیەكی هەر سێ سەرۆكی پێشووی ئەمریكا بوو بە یەكەوە كە ئەوانیش هەریەك لە (جۆرج بۆشی كور) و (بیل كلینتن) و (باراك ئۆباما) لە كاتی دەرچونەدەرەویان بۆ گەشت و بەسەربردنی كاتێكی خۆش دوور لە سیاسەت و دەسەڵات و ئامادابوونی ڕوداوێكی وەرزشی تایبەت بە وەرزشی گۆلف بوو و لەو بۆنیەش چەند وێنەیەكیان گرتبوو ئەوەی دەردەخست چەند دڵ خۆشن و زۆر هاوڕیانە بەیەكەوە كات بەسەر دەبەن كە هەموان دەزانین لە كاتی ماوەی سەرۆكایەتیەكانیان و ڕكابەریەكانیان بۆ گەیشتن بەسەرۆكایەتی چەند دژبوون هەمووشتێكیان بەرامبەر بەیەك كرد و هپچ قسورێكیان لەو پێناوەدا نەكرد، جا ڕۆژنامەی ناوبراو لە گەڵ بڵاكردنەوەی ئەو وێنەیە كە كردبووی بە كەڤەری بابەتەكە داوای ناونیشانێكی گونجاوی بۆ ئەم وێنەیە لە خوێنەران دەكرد و هەر ئەوەش بوو وای كرد كە ئەم بابەتە بۆ من ببێت بە جێی سەرنج و هۆكاری ورژاندنی كۆمەڵێك خەیاڵاتی سەیر و سەمەرە و دروست بوونی كۆمەڵێك پرسیار.
لە گەڵ بیركردنەوە و گەڕان بۆ دۆزینەوەی ناونیشانێكی گونجاو بۆ ئەو وێنەیە خەیاڵی ئەوەم دەكرد و دەم پرسی بۆ سەرۆكەكانی ئێمە دوای تەواو بوونی ماوەكانیان وەك هاوڕێ مامەڵە لەگەڵ یەك ناكەن.
بەڵام بەداخەوە هەر لەگەڵ یەكەم خەیاڵ و یەكەم پرسیاردا بەر بەردی ڕەقی كەناری تاریكی واقیعی كوردستان كەوتم و ئەو ڕاستیەم هاتەوە بیر كەوا ئێمە سەرۆكی پێشوومان هەرنیە و هەموویان هەر لەدەسەڵاتن كەسیان دوای چەند ساڵێكی زۆر هێشتا هەر وازیان نەهێناوە، بۆیە یەكسەر وازم لەو خەیاڵ و وڕێنەیە هێنا و بیرم گۆڕی و ئاواتی ئەوەم خواست كە لە وانەیە لەداهاتویەكی نزیكدا ببینە خاوەن سەرۆكێكی پێشوو بەو پێیەی كە وەك هەمووان دەزانین و بڵاوكراوەتەوە كەوا لە مانگی یانزەی ئەم ساڵدا هەڵبژاردنی سەرۆكایەتی لەپاڵ هەڵبژاردنی پەرلەماندا دەبێت بكرێت و سەرۆكی ئێستا كە هەندێك دەڵێن هەوە و هەندێكش دەڵێن هەو نیەو و دونیایەك مشتومڕ لەسەر شەرعی بوون یان نەبوونی لەسەرە، جا وابێت یان نا شەرعی بێت یاخود نا ئەوەی خستۆتە ڕوو كە ئەو لەو هەڵبژاردنەدا بە هیچ شێوەیەك بەشداری ناكات و نەك هەر خۆی تەنانەت خزمەكانیشی، بۆیە دڵم تارادەیەك ئاسودە بوو بەوەی كە ئێمەش وەك هەموو وڵاتان و گەلان بەم نزیكانە دەبینە خاوەن سەرۆكێكی پێشووی خۆمان و نەریتی وازهێنان لە دەسەڵات دەست پێدەكات و بناغە بۆ نەریتێكی تەندروست دادەندرێت و تۆزێك هەست بە بوونی دامەزراوەیی و فەرمی بوون لەم جوغزەی دونیا دەكەین كە تاوەكو ئێستا نازانین دوای ڕیفراندۆم پێبڵێن هەرێم یان وڵات یان چیی؟.
ئەگەر چی ئەم خەونە تۆزێك ناخۆش و تاڵ و قورسە لەبەرئەوەی لە واقیعی حاڵدا هەڵَگری زۆرترین كرفت و قەیرانە بەڵام سەرەڕای بوونی ئەو هەموو خەفەتەش تا ئەوكاتە هەر دەتواندرا بۆ چەند ساتێك خەونی پێوە ببینین چونكە ، ئەو زانیاریانەی كە هەبوون ئاماژەیان بە شەرعیەت و رێپێدان بە ئەو شێوە پرسیار و خەون بینینە دەدا و سەرەڕۆیی نەبوو.
بەڵام ئەمجارەشیان و بە دروست بوونی ئەنجومەنی سەركردایەتی سیاسی كوردستان-عیراق ئەم خەیاڵەش خۆی كیشا بە هەمان بەردە ڕەقەكەی واقیعی ناجۆر و ناهەمواری كوردستاندا و ورد وخاش بوو، كوردستانێك كە لەجیاتی هەنگاو نانی زیاتر بەرەو دیموكراتی و پاراستنی مافی هاوڵاتی ،بە پێچەوانەوە بەرەو دواوە دەگەڕێتەوە و پێكهاتەیەكی سیاسی دروست دەكات كە جگە لە یاسای دیوەخان و یاسای سەپاندنی ئیرادەی تاكە كەسێك و دروستكردنی پاساو و بیانو بۆ مانەوەی لە سەرۆكایەتی هەرشتێك بێت و دەست بەسەراگرتنی دەسەڵات بۆ ماوەی ژیان و داتاشینی پۆستێك لەو پێناوەدا، هیچ پاساو و باڵپشتیەكی یاسای نیە ، كە تەنانەت ئێستا لە وڵاتە دیكتاتۆریەكانیش خۆیان لەم جۆرە قەوارە سیاسیە نایاسایانە دەپارێزن وە ئەگەر هەشیان بێت لە بەر جوان كردنی وێنەی خۆیان لە بەر چاوی كۆمەڵگای نێو دەوڵەتی هەڵیدەوەشێنەوە و كاری پێناكەن.
بە خۆكێشان بەم دیوارە پۆڵاینەشدا خەیاڵكردن بە هەبوونی سەرۆكی پێشوو نەك هەر ئەرزشی نەما بەڵكوو لەوانەیە بۆ ماوەی ژیان لە چاڵ نرابێت و نەك بینینی سێ سەرۆكی پێشوو لە یەك وێندا هاوشێوەی وێنە بڵاو كراوەكەی ڕۆژنامەی( یو ئێس ئەی تودەی) كە جگە لەو سەرۆكە پێشووانەی كە لەم وێنەیە دەردەكەون دووانی زیندوی دیكەشیان هەیە، تەنانەت بینینی وێنەی یەك دانەی زیندوش لای خۆمان مەحاڵە.