هیواسەید سەلیم
دوای ڕاسپاردنی ئەنجومەنی نوێنەرانی عێراق، بۆ گرێدانی یەكەمین كۆبوونەوەی خۆی، لە لایەن فواد مەعسوم سەرۆك كۆماری عێراق، هەوڵەكان بۆ پێكهێنانی كوتلەی گەورە چڕتر دەبنەوە، ململانێكەش لە نێوان دوو بەرەی شیعی دایە، كە یەكێكیان عەبادی سەرۆكایەتی دەكات و تا ئێستا كۆی دەنگەكانی لە پەرلەمانتاران گەیشووە بە 138 ئەندام، بەرەی دووەمیش كە بە بەری مالكی ناسراوە تا ئێستا 78 ئەندامی هەیە.
لە نێو ئەو دوو بەرەیەدا، هیچ یەك لە كوتلە سونی و كوردیەكان یەكلانەبوونەتەوە،تا ئێستاش دیار نیە بەكام لا ساغ دەبنەوە، چونكە ئەركی ئەم دووانە زۆر قورسترە لە دوو لایەنە شیعەكەی تر، ئەمان وەك هێلكەی پارسەنگی میزان وان، بەهەر لایەك دابكەون ئەو لایەنە براوە دەبێت، بۆیە بڕیاردان لای ئەمانە هێجگار قورسە.
لە دوای رووخانی رژێمی سەدام، بە ئاشكراو وەك رۆژی رووناك كارەكتەری تر قسەیان لەسەر رێكخستنی ماڵی عێراقی كردووە، لەگەڵ هەریەك پێكهاتەكانی شیعە و سونە و كورد قسەی خۆیان هەبووە ، لە هەمووشیان زیاتر ماڵی شیعی بووە كە هەمیشە بە هەوڵی كارەكتەری تر رێكخراوە.
بۆیە ئەمجارەیان زەحمەترین ماڵ كە نەتوانرێت رێكبخرێت ماڵی شیعەیە، ئەویش بەهۆی ململانێی توندی ئەمریكا و ئێران لە لایەك، وە دابەشبوونی تەواوی لیستە شیعەكان و تەنانەت پێكهاتەكانی تریش بەسەر ئەجێندای ئەو دوو دەوڵەتە .
ئەم دۆخەی عێراق كە زیاتر لە دوای هەلبژاردنی 12 ئايارى ئەنجومەنی نوێنەران ئاڵۆزی تێكەوتووە، وای لە هەریەك لە ئەمەریكا و ئێران كردووە كە موكڕتر لە جاران بێنە ناو دۆخەكە، وە كۆبوونەوەی بەردەوام بكەن لەگەل دۆست و نەیارانی خۆیان لە پێكهاتەكانی عێراق.
لە ئێستادا كە چەند رۆژێكی كەمی ماوە بۆ گرێدانی یەكەمین دانیشتنی ئەنجومەنی نوێنەران، شێوازی كۆبوونەوەی هەریەك لە ئەمەریكا و ئێرانیش لەگەل پێكهاتەكان گۆڕاوە، بە شێوەیەك كە وەك لە میدیاكان باس دەكرێت هەردوو لا پەنایان بردۆتە بەر زمانی هەڕەشە، بۆ ئەولایەنانەی كە ئامادەنین بچنە ژێر باری داخوازیەكانی ئەوان.
لە دوای پرۆسەی ئازادی عێراق هەریەك لە ئەمەریكا و ئێران تەنانەت جارناجاریش وڵاتێكی وەك توركیا زۆر جار پەنایان بردۆتە بەر زمانی چاوسوركردنەوە، تا قەناعەت بە پێكهاتەكانی عێراق بكەن كە ئەوەی ئەوان لێیان داوا دەكەن جێبەجێی بكەن، بەڵام ئەمجارەیان بەهۆی توندی ململانێكان لە نێوان ئەمەریكا و ئێران هەریەك لەو دووانە لە زیاتر هەوڵی سەرخستنی ئەجیندای خۆیەتی .
ئەمەریكیەكان وای دەبینن ئەگەر لە پرسی پێكهێنانی كابینەی تازەی عێراق قسەی ئەوان بەسەر ئێران سەر نەكەوێت، ئەوا لە شەڕی ڕاگەینداویان لەگەڵ ئێران شكست خواردوو دەردەچن، ئێرانیش خوازیارە كە شەڕی رووبەرووبوونەوەی ئەجێندای ئەمریكی لە دەرەوەی سنووری خۆی ئەنجام بدات، ئەمەش كاتێك دیارە كە عێراق دەكرێتە مەیدانی ململانێی ئەمریكی – ئێرانی، بۆیە دواجار هەریەك لەو دوو دەوڵەتە لە گفتوگۆیان لەگەڵ پێكهاتەكانی عێراق ناچار دەبن پەنا بۆ چاوسوركردنەوەش ببەن.
هەرێمی كوردستان لە مێژ نیە كە بە ئەزموونی سیاسەتی چاوسوركردنەوەی وڵاتانی گەورەو ئیقلیمی تێپەڕیوە، لە پرۆسەی ئەنجامدانی ریفراندۆم زۆرترین چاوی لێسووركرایەوە، بۆیە ئەو ئەزموونە تألە نابێت لە كوردستان دووبارە بكرێتەوە، بگرە بە لەبەرچاوگرتنی بەرژەوەندیە نەتەوەییەكانی و لەبەرچاوگرتنی دۆخی سیاسی دەولی و ئیقلیمی دەبێت بڕیار بدات، تا جارێكی تر خەڵكی كوردستان نەكرێتە قوربانی بەرژەوەندی حزبی وەك هەر جارێكی تر كە لە ڕابردوو لە عێراق و كوردستان روویانداوە.
دۆخی ئێستای هەرێمی كوردستان بەهۆی پەرتەوازەیی لایەنە سیاسیەكان و بێمتمانەی خەڵك بە پرۆسەی سیاسی و خرابی باروگوزەرانیان، ئەوەمان پێدەڵێت كە هەرێم بەرگەی چاوسورگرتنەوەی دەرەكی ناگرێت، بۆیە دەبێت لایەنە سیاسیەكان لە بریارداندا بگەڕێنەوە بۆ لۆژیك.
یەكەم كاریش كە پێویستە ئەنجامی بدەن درووستكردنی یەك خیتابی سیاسی نەتەوەیە بە ئەجێندانی نەتەوەی كە لە خزمەتی خەلكی كوردستان دابێت.