سەرکێشیەکانی ئەردۆگان بەرەوکوێ؟

لەلایەن ستاندار Posted on 413 جار بینراوە

مەلا فرمان

ئەردۆگان کەسێکی:
– ئیسلامی ئیخوانیە
– نەتەوەپەرستێکی رەگەزپەرستە
– پاوانخوازە لە دەسەڵات
– تاکڕەو و بێمتمانە بە دەوروبەر.
– خەوبینین بە گەڕانەوەی تورکیا بۆ بون بە ئیمراتۆرەکەی عوسمانی. لەم پێناوەشدا ئامادەیە هەمو رێگە و تاکتیکەکان بە کاربێنێت، بە شێوازی تیرۆرستیانەی داعشیشەوە.
– بۆ راکێشانی سەرنجی هاوڕەگەزیکی خۆی هەوڵدەدات ئەوەندەی بکرێت پێکەوەژیان بشێوێنێ. بەرەی تورکمانی لە کەرکوک بە نمونە.
– رشتنی فرمێسکی تیمساحی بۆ پرسی فەلەستین و ئیسلامی سونە بۆ رێگریکردن لە هەیمەنەی ئێرانی شیعە، پاشان لاوازکردنی رۆڵی سعودیە و میسر.
ئەردۆگان لە ئەمریکا دەیەوێ:
1- پرسی کورد: ئەوەندەی بۆی کرابێ ئۆردۆگان هەوڵیداوە پەیوەندی نێوان کورد و ئەمریکا و دونیای دەرەوە نەک نەهێڵێت بەڵکە ناشرینیشی بکات. بۆ ئەم مەبەستەش بوختانی زۆری بۆ شەڕڤانان و کاکە مەزلوم کردوە. ئەوەی زاندراوە لیندسی گراهام نەیویستوە گوێی لەو قسانە بێت.
2- رۆکێتی S400 روسی : ئەمە کێشە هەرە گەورەکەیە بۆ ئەمریکا. ئەمریکا و ئەوروپا دەیانەوێ تورکیا لە روسیا دورکەوێتەوە و واز لە رۆکێتی بەرگری S400
روسی بێنێت و وەک ئەندامێتی هاوپەیمانی ناتۆ بگەڕێتەوە بۆ چەکی بەرگری ناتۆ. بەڵام تورکیا لەم بارەوە کاری لە کار ترازاندوە. پرسی ئەم رۆکێتە بۆ ئەمریکا و ئەوروپا پرسی سەرەکیە و ناکرێت چاوپۆشی لێبکەن. دەکرێت ئەمریکا بەرامبەر دورکەوتنەوەی تورکیا لە روسیا دەستبەرداری تەواوی پرسەکانیتر بێت.
3- فتح اللە گویلەن: نەیارە سەرسەختە ئیسلامیەکەی ئەردۆگان، کە بە رابەری کودەتاکە دادەنرێت بۆ سەر ئەردۆگان.
4- زەڕاب و محمد هاکان ئەتیلا یاریدەدەری بەڕێوەبەری بانکی هەڵک، بە تۆمەتی شکاندنی ئابڵوقەی ئابوری سەر ئێران و پارە سپیکردنەوە و ساختە لە تۆماری فەرمیدا دادگایی دەکرێن و داوای ٩٥ ساڵ زیندانیان بۆ کراوە.
5- بە جینۆساید ناساندنی ئەرمەنیەکان: بەدور نازاندرێت ئەم پرسە هێند بەلای کۆماریەکانەوە لەم رۆژگارەدا گرنگ نەبێت و بەرامبەر تورکایا سازشی لەسەر بکر‌ێت، دوای بخەن بۆ قۆناگی هاتنە سەر دەسەڵاتی دیموکراتیەکان.
خەوبینین بە ئیمبراتۆریەت
پەلهاوێشتنی هاوشێوەی هەشتپێ بەرەو:
– ئەفریقیا، بەنمونە: ناردنی دەیان تانک بۆ لیبیا.
– قوبرس و یۆنان
– تورکمانستان و وڵاتانی قەوقاز
– سوریا
– ولایەتی موسڵ و کەرکوک بە گەڕانەوەی بۆ پەیماننانمەی ١٩٢٦ .
– فەلەستین لە رێگەی بزوتنەوەی ئیسلامی جیهادەوە.
– پەلاماردانی سعدودیە وەک ناوەندی سونەی ئیسلام و عەرەب لە رێگەی شانشینی قەتەرەوە.
– سەرکوتکردنی بزوتنەوەی کورد و پاکتاوکردنیان وەک دوژمنیکی دێرین و رێگر لەبەردەم خەونی بون بە ئیمبراتۆر.
– پەلاماری تەواوی نەیارەکانی. وەک: گویلەن و هەزاران زندانی سیاسی.
ئەم سەرکێشیانەی ئەردۆگان کاردانەوەی زۆری بۆ دروستبوە، لەوانە:
1- یەکێتی ئەوروپا: هەوڵدان بۆ وەرنەگرتنی تورکیا لەو یەکێتیە، کە تورکیا دەیان ساڵە هەوڵی بۆ دەدا.
2- سەپاندنی بایکۆتی سەربازی بەسەر تورکیا.
3- بەرزبونی دەنگی دەرکردنی تورکیا لە هاوپەیمانی ناتۆ
4- خراپی پەیوەندیەکانی لەگەڵ بەشێک لە وڵاتانی عەرەبی و ئیسلامی.
5- ساردی لە پەیوەندی نێوان تورکیا و ئەمریکا.
6- توڕەیی شەقامی نزیکەی ٤٠ ملیۆن کورد، بایکۆتی کاڵای تورکی یەکێکە لە شێوازەکانی دەربڕینی ئەو توڕەییە.
7- دەربرینی ناڕەزایی شەرمنانەی بە قەرزی حیزب و سەرکردە و دامەزراوەکانی هەرێمی کوردستانی عێراق.
گرنگی سەرکێشیەکانی ئەردۆگان بۆ کورد
راستە لە رۆژئاوا بەشێک لە دانیشتوانەکەی توشی زیانی گیانی و مادی بون، بەڵام ئەم سەرکێشیانەی ئەردۆگان تا ئێستا سودی گەورەی بە بزوتنەوەی کوردستانی گەیاندوە:
1- یەکخستنی دەنگی شەقامی کوردی
2- پشتیوانی شەقام و زۆریک لە وڵاتانی ئەوروپی و ئەمریکی، بە کورتی دژە ئەردۆگانیەکان بە زۆری سۆز و پشتیوانیان بۆ کورد هەیە.
3- دەرکەوتنی هەڵوێستی شەرمنانەی سەرکردە بازرگانە حیزبیەکان بۆ شەقامی کوردستانی.
4- بەهێزبونی پەیوەندیە دیلۆماسیەکانی کورد لە دونیای دەرەوە، ئەمەش دەگەڕیتەوە بۆ ژیری پەیەدە و شەقامی کوردی رۆژئاوا.
لێرەوەش، پەرەدان بەم سەرکەوتن و پەیوەندیانە وەستاوەتە سەر هەڵوێست و ژیری کورد خۆی، لە یەکبونی ریزەکان و یەکهەڵوێستیەوە دەست پێدەکات تا دەگاتە چۆنیەتی خوێندنەوەی هاوکێشە سیاسیەکانی دونیا و مامەڵەکردن لە گەڵیان. لە سەرکەوتن و شکستی بزوتنەوەی ئەم جارەی کوردایەتی باشور رۆڵی گرنگی تێدا دەبێنێ، ئەم هەڵوێستەی ئێستا زۆر زیانبەخشە، بۆیە دەبێت دیواری ترس و شەرم بشکێندرێ و بە تەواوی خۆ بۆ پشتیوانی هەڵبکەن. ئەم خۆهەڵکردنە ئەرکێکی نیشتمانی گرنگە چونکە کلیلی رزگاری کوردان لە رۆژئاوا و باکورە.

وەڵامێک بنووسە

پۆستی ئەلیکترۆنییەکەت بڵاوناکرێتەوە. خانە پێویستەکان دەستنیشانکراون بە *

ئەم ماڵپەڕە لە ئەکیسمێت بۆ کەمکردنەوەی هەرزە واڵە و سپام سوود دەگڕێ. فێربە چۆن زانیاری بۆچونەکانت ڕێکدەخرێت.