دۆخی مافی مرۆڤ و ئازادیی ڕادەربڕین لە سنووری “ڕاپەڕین” ڕانییە و قەڵادزێ لە مەترسیدایە

نامەیەک بۆبەڕێزان:

ــ یونامی /مافی مرۆڤ
ــ پەرلەمانی عیراق
ــ سەرۆک وەزیرانی عیراق
ــ پەرلەمانی وڵاتانی ئەوروپا
ــ ڕێکخراوەکانی مافی مرۆڤی جیھان

دۆخی مافی مرۆڤ و ئازادیی ڕادەربڕین لە سنووری “ڕاپەڕین” ڕانییە و قەڵادزێ لە مەترسیدایە.

لەگەڵ دەستگرتن بەدەسەڵاتەوە لەلایەن دەسەڵاتدارانی ئێستا و ڕابردووی ھەرێمی کوردستان ژیانی خەڵک کەوتووەتە سەختترین قۆناغ، لەبەر چەوساندنەوەو ھیلاککردنی خەڵک لەلایەن ئەو دەسەڵاتەوە ھاوڵاتییان مەرگ بەئاواتدەخوازن و بە ھەزارانیان لە کوردستان ڕایان کردووە بۆ وڵاتانی تر تا ژیانێکی شایستەتر بژین. سەرڕای زیادبوونی دیاردەی خۆکوژی و کێشە کۆمەڵایەتییەکان.
بەڵام لەگەڵ دروستکردنی قەیرانە کەڵەکەبووەکانی کوردستان لــــــە شەش ساڵی ڕابردووەوە، ھاوڵاتییانی ھەرێمی کوردستان لەخراپترین دۆخی حکومڕانی و کەڵەکەبوونی قەیرانەکان و ترس و بەرتەسککردنەوەی ئازادی وبرسییەتیدا ژیان دەکەن .

بـــــەڕێــزان
خەڵکی کوردستان تەواو بێ ئومێد کراوە، مووچە نیە، دامەزراوە سیاسی و یاساییەکان لەباربراون، بێکارییەکی قەبە ھەیە، بازاڕ ناجێگر و سستە، ھەموو چینوتوێژەکان لە نەھامەتیدا ژیان دەکەن و منداڵان ومێرمنداڵان وگەنجانیش لە گشت توێژەکان زیاتر بوونەتە قوربانیی ئەو دۆخەی کە لەلایەن دەسەڵاتەوە خولقێنراوە، کاتێکیش خەڵک دێتە سەرشەقام و گەنجان ڕووبەڕووی گەندەڵیی حکومڕانیەکی سەرکوتکەر و یاسابەزێن دەبنەوە، ئەوا ئەو دەنگە ناڕازییانە بە لێدان و ڕفاندن و ھەڕەشەی جۆراوجۆر و ھەتا ڕاددەی کوشتنیش وەڵامدەدرێنەوە.

لەڕانییە لەبەرواری ١٠ی ئابی ٢٠٢٠ لەبەرامبەر خراپی ژیان و گوزەرانیان گەنجان وچالاکوانان و خەڵکی برسی دوای ئەوەی ھیچ کات وەڵام بەداخوازیەکانیان نەدەدرایەوە و زانیان ژیان لە دۆخێکی خراپدایە، ھاتنەسەرشەقامەکان بۆناڕەزایەتی دەربڕین، بەڵام ھێشتاش شارەکە بە سەرباز و ھێزی ئەمنی تەوق کراوە و سوکایەتی بە گەنجان ومێرمنداڵانی تەمەن ١٥ساڵ وخوارئەوتەمەنە ئەنجامدرا و ڕێگای ھاتوچۆیان لێ قەدەغە کراوە، بە دەیان ھەرزەکاری خوارتەمەنی ١٨ساڵی و گەنجان بەبێ بڕیاری دادگا و مخالفی دەستووری عیراقی ماددە (٣٧) بڕگەی یەکەم و دووەم بەشێوەی ڕەشبگیری زیندانیکراون، لەبەرواری ١٢ی ئاب تا١٩ی ئاب ئەوگەنجانەی دەستگیرکران ژمارەیان لە قەڵادزێ و ڕانییە دەگاتە نزیکەی (١٠٠) گەنج و بریندارکردنی زیاتر لە (١٥) گەنجی تر لەناویاندا ڕۆژنامەنووس ھەیە.
ماددەی (٣٧) بڕگەی یەکەمی دەستوور دەڵێت: ھەموو ھاوڵاتییەک مافی ئازادیی ڕادەربڕین و ناڕەزایی ھەیە و بڕگەی دووەمی دەڵێت: ھیچ کەسێک بەبێ بڕیاری قەزا نابێت دەستگیر بکرێت.
لە کوردستان و ھەرێم، ھیچ واتایەک بۆ ئازادیی مرۆڤ و ڕێزگرتنی کەرامەتی مرۆڤ نییە، لەبەرئەوەی خەڵک بەوشێوەیە کەوتووەتە ناو دۆزەخێکی خولقێندراوەوە، بەجۆرێک ھەر دەسەڵاتە و لەسنووری خۆی بە بەرپرس دەزانین لەبەرامبەر ژیان و کەرەمەتی خەڵک. بۆیە ئێمە دەنگی ناڕەزایەتی و بەھاناوەچوون دەگەیەنین بە جیھان بەتایبەت یونامی و پەرلەمانی ئەوروپا و ڕێکخراوەکانی مافی مرۆڤی جیھانی و ناوخۆیی لەو دۆخە مەترسیدارەی خەڵک ئاگادار دەکەینە، لەو سۆنگەیەوە داوا دەکەین:

١. تەوقی سەربازی کەلەپێشمەرگەوئاسایش وھەمووجۆرەکانی پۆلیس پێک ھاتوە ، ڕەشبگیری و سزادانی گەنجان بەزوویی لەڕانییە و شیلادزێ و ناوچەکانی تری ھەرێمی کوردستان کۆتایی پێ بھێنرێت.

٢. مافەکانی گەنجان، فەرمانبەران، مامۆستایان و توێژەکان بگێڕرێتەوە و پارە دزراوەکان بھێننەوە لای میللەت.

۳ـ گێڕانەوەی سەروەری بۆ یاسا و دەرھێنانی لەژێر ھەیمەنەی دەستەڵاتی سیاسی.

٤ـ داوادەکەین بەزووترین کات ڕێکخراوەکانی مافی مرۆڤ، لەڕێی ناردنی نوێنەر و ڕاسپاردەوە بێنە کوردستان و لەنزیکەوە بە بەڵگە و داتا، ئاگاداری نەھامەتییەکانی خەڵک بن، بەدەست دەسەڵاتی حزبە حکومڕانەکانی ھەرێمەوە.
ــــــــ

رسالة الى السادة : مفوضية يونامي / حقوق الأنسان- سفارات الدول في العراق- مجلس النواب العراقي- رئيس الوزراء العراقي- برلمانات الدول الأوروبية- منظمات الحقوق الأنسان العالمية :
وضع حقوق الأنسان وحرية التعبير في منطقة رانية وقلعةدزة في خطر..
مع تمسك حكام بالسلطة في الحاضر والماضي في اقليم كوردستان ، اصبح حياة الناس في اصعب مراحله، لذلك بسبب اضطهاد الناس وانهاكهم صار الناس يتمنون الموت، وهرب الألوف منهم الى دول اخرى من اجل حياة مستحقة، هذا وفضلا عن التزايد في حالات الأنتحار والمشاكل الأجتماعية.
ومع اختلاق الأزمات المتراكمة في كوردستان في سنوات الست الأخيرة، مواطني اقليم وردستان يعيشون في اسوء وضع لحالة الحكم والتي تراكمت فيها الأزمات والخوف والتضيق عن الحريات و الجوع.

ايها السادة : تمت تخيب الناس بشكل كامل، ليس هناك رواتب، تمت اجهاض المؤسسات السياسية والقانونية،هنا بطالة كبيرة، الأسوق غير مستقرة وبطيئة، كافة طبقات المجتمع يعانون في الحياة، خاصة الأطفال والمراهقين اكثر من هم من ضحايا هذه الوضع التي خلقت على ايدي السلطات.
وعندما تتنزل الناس الى الشوارع والشبان يواجهون الفساد والحكام المستبدين و منتهكي القوانين، حينذاك هذه الأصوات المحتجة تواجة من قبل السلطات بالضرب والأختطاف وتهديد شتى، تصل الى حد القتل.

في مدينة رانية وفي ( 10 من اب 2020) ازاء سوء حياتهم ، وبعد ان لم تستجاب لأي من مطالبهم، ومدركين ان حياتهم الى اي مدى تهاوى الى السوء، نزلوا الى الشوارع للأحتجاج .
الأن تم تطويق المدينة من قبل القوات الأمنية وتمت اهانة المراهقين من عمر ( 15 ) سنة ومن دونها مع منع تجولهم، عشرات من هؤلاء الذين عمرهم دون ( 18 ) سنة، تم اعتقالهم دون امر قضائي ، وذلك في مخالفة واضحة لمادة ( 37) من الدستور العراقي، ومن تاريخ ( 12 اب) الى ( 19 اب) عدد الشبان الذين تمت اعتقالهم في مدينتي رانية وقلعةدزة وصلت تقريبا الى ( 100) شاب و جرح اكثر من ( 15) شخص اخر بينهم صحفييون.
في الفقرة الأولى من مادة ( 37) الدستور العراقي يقول : لكل مواطن الحق في ألأحتجاج والتعبير بحرية ، وفي الفقرة الثانية يقول انه لايعتقل اي شخص من دون قرار قضائي، ولكن في اقليم كوردستان لايراعي اي معني لحرية الأنسان وكرامته، وان الناس صاروا في جحيم، ونعتبر السلطة مسؤلة عن هذا، لذلك نرفع صوتنا الى يونامي وبرلمانات الأوروبية و منظمات العالمية لحقوق الأنسان وننبهكم من هذا الوضع السيْ، ومن هنا نطالب :

1- الأنتهاء من الطوق الأمني من قبل قوات الأمن والبيشمركة والشرطة ، وان تنتهي حملة الأعتقالات العشوائية والعقاب بسرعة في رانية و شيلادزي و مناطق اخرى في كوردستان.
2- اعادة حقوق الشباب والموظفين والمعلمين والاموال المنهوبة الى الشعب.
3- اعادة السيادة للقانون وتحريره من هيمنة السلطة السياسية.
4- نطالب بأسرع وقت ان يقوم المنظمات الحقوقية وعن قريب بجمع الأدلة والمعلومات حول معانات الناس التي تعاني من قبل الأحزاب الحاكمة في اقليم كوردستان، وان تقوم هذه المنظمات المهمة عن طريق ارسال ممثليهم الى کوردستان.

مجموعە من ناشطي ومعلمي وموظفي منطقة رابرين
٢٠٢٠/٨/٣٠

A Letter to:
 United Nations Assistance Mission for Iraq/ Human Rights – Iraqi Parliament – Iraqi Prime Minister – EU Parliament – Human Rights Watch
Subject:
 The conditions of human rights and freedom of expression in Raniya area (Raniya and Qaladza) are in danger.
With power in the hands of the old and new authorities of Kurdistan Region of Iraq, peoples’ lives in the region have reached the most difficult situation. Under the exploitation and shattering of the lives of the people by the Kurdish authority, people are hoping for death and thousands of them have fled to other countries in seeking for a worthier life, despite a dramatic increase in the ratio in the cases of suicide and other various social issues. Additionally, with the crises in the past six years which have been accumulated, the region’s population has suffered multiple catastrophic consequences of failed governance and lessening their freedom with extreme poverty.
People have been pushed into disappointment. There is no salary, the political and lawful institutions are diminished, and market is insecure. Most of the population is in real hardship, children, juveniles and the youths have become the biggest victims of the situation. And under such circumstances, when people and the youths oppose corruption by demonstrating and taking streets, they are silenced, attacked, kidnapped and face many other intimidations and dangers even threat of murder.
For instance, after many years of suffering and demands haven not been responded by the government and the authorities, people, youths, activists and the poor in Raniya in August ١٠, ٢٠٢٠ took streets to raise their voices of discontent, then the city has been sieged with military and they insulted the discontented people. Many youths and teenagers under the age of fifteen have been halted from any movement in the area and without court decree they arrested many of them in a random way which is against the second and third part of article thirty seven of the Iraqi Constitution. Those arrested youths and teenagers who are about one hundred have been arrested from ١٢ to ١٩ of August. In addition, more than ١٥ people have been injured including journalists. First part of the above mentioned article (٣٧) in the Iraqi Constitution states that every citizen has the right of freedom of expression and discontent. The second part states that no one must be arrested without the arrest warrant from the concerned jurisdiction. But the authority of the KRG has eliminated all meaning for freedom, respect and human dignity. Hence, people have been thrown into a hell and each political party has taken over one part of Kurdistan. Therefore, we call for the help and assistance of the United Nations Assistance Mission for Iraq/ Human Rights – Iraqi Parliament – Iraqi PM – EU Parliament – Human Rights Watch and would seriously intend to inform you about this catastrophic situation. In regards to that, we request the following:
١. To end the military siege by the Peshmarga, Asaish and other military forces; also to end arresting and torturing people and the youths as soon as possible in the whole KRG.
٢. The return of the rights and stolen money of the people, youths, employees, teachers and all other exploited people.
٣. The primacy of order of law and taking it out from the hands of this corrupt political authority.
٤. We ask the Organizations of the Human Rights to send their delegates to Kurdistan in order to closely see the miseries and sufferings of the population under the existing ruling powers in the region.
From: a group of activists, teachers and employees from Iraqi Kurdistan
٢٩-٠٩-٢٠٢٠