مەلا فرمان
زۆرناگەڕێمەوە بۆ ساڵەکانی زوی سەردەمی خەباتی چەکداری، چونکە ئەو دەم هەریەک لە سەرکردە و پێشمەرگە جۆرێ لە سۆز و حەماسەتی شۆڕشگێری لاساییکەرەوە بەسەریدا زاڵبو، یان کوردە ناموسی فشاری زۆری خۆی دەخستە سەریان. لە دوای راپەڕین و دامەزراندنی دامودەزگاکانی حکومەت دەبو سەرکردە حیزبیەکانی کورد بیرکردنەوە و تێڕوانین و شیکردنەوە و پێشبینیان بۆ روداوەکان ٣٦٠ پلە گۆڕانی بەسەردا بهاتبایا، لەو ئاستەدا بونایا وەک سەرکردەی میللەتێکی بندەستە دەرکەوتنایا. موخابن شەڕەکانی ناوخۆ و خۆبەکوشتدان لەسەر لوتکەیەک، دوای ٢٨ ساڵیش بونی دو هێزی چەکداری وەک ٧٠ و ٨٠ و روداوەکانی شەنگال و کەرکوک دەریدەخەن کە بەشی زۆری ئەم سەرکردە حیزبیانەی سەردەمی شاخ لە ئاستی دەوڵەتداریدا نین. ئێستاش بونە بە بار بەسەر وڵاتەوە ، بونە بە ئەمری واقع، واقعێک خەڵک تێیدا ونە ، ئەگینا دەبو لە مێژدایە لە دەسەڵات دوربخرانایەتەوە.
کاک مەسعود بارزانی لەو سەرکردە حیزبیانەیە بەرپرسیارێتی زۆری خراپکاریەکانی ئەم هەرێمەی بەردەکەوێت. بۆیە نەدەبو :
１- راستە شۆڕشی ئەیلول توانی زۆرینەی هەرەزۆری خەڵکی کوردستان لە دەوری خۆی کۆ بکاتەوە. ١١ ئازار یەکێکە لە دەستکەوتە دیارەکانی. لە ١٩٧٠ – ١٩٧٥ خاوەن یەک بەرنامە، یەک سەرکردە و یەک هێزی پێشمەرگە. بەڵام گەنم گوڵ جۆ بڵاوی سەرکردایەتی پارتی جگە لەوەی کوردی وەک ئاردی ناو دڕک لێکرد زۆریش توشی بێئومێدی کرد، بەردەوامی شەڕی ناوخۆ و دو ئیدارەیی و ئەو حوکمڕانیە حیزبیەی ئێستا دەرهاوێشتەی شۆڕشی ئەیلولە. بۆیە ئەم بەرهەمەی ئێستا دەستکەوتی شۆڕشی ئەیلول نیە. بەڵکە دەستەکەوتی شۆڕشی نوێی دوای ١٩٧٥، بەرهەمی هەڵەکانی دوژمنە، فاکتەرە دەرەکیەکانە. راپەڕینی ١٩٩١، کە حکومەت و پەرلەمانی کوردستانی لێکەوتەوە، بەڵام ئەوە هەڵەی حیزبی بو نەیتوانی سود لە راپەرین و ئەنفال و هەڵەبجە ببینێ.
２- نەدەبو بەهیج شێوەیەک و لەهەر زروفێکدا بواری رودانی ٣١ ئابی بدایا. ئەو ٣١ ئابەی یەکسان کرا بە ٦٦.
３- نەدەبو بواری ئەوەی بدایا سەری سێکوچکەی حوکمڕانی لە نەوەی رەحمەتی بارزانی بوایا. ئەم قۆرخکاریە یەکیکە لە هۆیە گرنگەکانی رەخنەکانی میلەت و بێ هیوا بونیان لە بونی سیستەمی دیموکراتی و کەمبونەوەی ئینتیمای نیشتمانی و زۆربونی هەڵە و پێشبینی سیاسی نادروست.
４- دوای کۆچکردنی هەردو بەڕێزان مام جەلال و کاک نەوشیروان دەبو رۆڵی سەرکردەی ببینیایە، باوەشی بۆ هەمو لا بکردایاتەوە و لەپای هەڵەکانی رابردو داوای بوردنی لە کۆمەڵانی خەڵک بکردایا. لێرەوە لاپەڕەیەکی تازەی بکردایاتەوە. نەهاویشتی ئەم هەنگاوە لای کەسە سیاسیەکانی کورد یەک لێکدانەوە هەڵدەگری ئەویش ” کاک مەسعود تەنها خۆی بەسەرۆکی پارتی و بارزانیەکان دەزانێ”. هەر ئەم خۆ بەحیزبی زانینە وایکرد ئەردۆگان جورئەت بکات جەنابی بە سەرۆکی عەشیرەت وەسف بکات. ئەو قسەیەی هەمو تاکێکی کوردی دڵگران کرد، کەس جورئەتی وەڵام دانەوەی ئەردۆگانی نەبو.
５- هەڵکردنی ئاڵای کوردستان بەو شێوەیە لەسەر بینا حکومیەکان لە کەرکوک، جگە لە هەڵەیەکی سیاسی گەورە و کورتبینی هیج لیکدانەوەی تری نیە. ئێمەی کەرکوکی وەک هەمو جارەکانی پێشو باجەکەیمان دا.
６- راستە ریفڕاندوم مافی هەمو گەلێکە، بەڵام کەسە سیاسیەکان دەبێ خوێندەوەی وردیان بۆ هەبێت. ئەنجامدانی ریفڕاندۆم جگە لەوەی عینادی و ملهوڕیەکی سیاسی و پێشبینیەک و شیکردنەوەیەکی زۆر هەڵەشانە بو. پاشان نەدەبو کاک مەسعود بەو شێوە توڕەییە لە رادە بەدەرە دەربکەوتایا. دەرکەوت ئەو ئەنجومەنە سیاسیە چەند کورتبین و هەڵەشەبون لە روی سیاسیەوە، جێی ئەوەیە پرسوڕا بە کەسانی تر بکرێت.
７- ریفراندوم، ١٦ ئۆکتۆبەر و جارێکی تر تەخوینکردن بە هەمان عەقڵیەتی ١٩٦٦، ١٩٩٦ لێکەوتەوە، ئەم عەقڵیەتە بە خەڵک دەڵێت ” تا نەوەکانی بارزانی و تاڵەبانی بەم شێوەیەی ئێستا و رابردو لە دەسەڵاتبن حاڵی کورد و کەرکوک لەوە باشتر نابێت”، لەدەستدانی کەرکوکی لێکەوتەوە. کوردانی ناوچە کوردستانیەکانی دەرەوەی هەرێم گورگانخوارد کران.
８- سیاسەتی سەربەخۆیی نەوت لە هەرێمی کوردستان زیانی گەورەی سیاسی، ئابوری و کۆمەڵایەتی لێکەوتۆتەوە. پێشبینی ناکرێت وا زو بەرۆکی هەرێم بەربدات.
ئێستاش گەرچی چاودێران بە گومانن و زۆر درەنگە، بەڵام سەرۆکی پارتی گەر بیەوێ فریای پێداچونەوە بە هەڵەکانیدا دەکەوێت، قۆستنەوەی ئەم دەرفەتەش بەوە دەکرێت:
１- لەو قۆزاخە حیزبیە بێتە دەرەوە،
２- کادرە حیزبیەکانی پارتی هەمو کەموکوڕی حیزب و سەرکردەکانیان ببینن و رەخنەی جدیان لێبگرن و هاوکاری سەرۆکیان بن. بە گشتی کادر پێویستە موچەخۆری حیزب نەبێت.
３- بەر لەوەی کار لە کار بترازێ سەردانی گۆڕی کاک نەوشیروان بکات و ئەو بەرنامەیە تەواو بکات کە رەوانشاد لەسەردەمی “” گۆڕانە عاقڵەکەدا”” فریای تەواوکردنی نەکەوت.